Türkiye'nin ekseni yeniden şekilleniyor!

Orhan TURAN - İsrail'in, Gazze'ye yardım götüren ve 9 vatandaşın katledildiği 2010'daki Mavi Marmara saldırısından sonra dibe vuran ilişkiler, ABD'nin ısrarlı girişimleri sonrası normalleşiyor! 

Tazminat, özür ve ambargonun kalkması Türkiye'nin 3 şartıydı.

Öyle görünüyor ki, tazminat ve özür konusunda adım atan İsrail, ambargo konusunda hiç bir taviz vermedi.

Buna karşın "anlaşmaya varıldı" şeklinde sunulan haberlerde ise bu konuda tatmin edici hiç bir bilgi yer almadı.

Hatta, Türkiye'nin ileri sürdüğü talepler kabul görmediği gibi, masadan İsrail'in "kazançlı" çıkan taraf olduğu söylenebilir.

Zira İsrail basınına göre, Hamas'ın İstanbul'daki bürosunun kapatılması da dahil Türkiye bir dizi İsrail talebini kabul etti. 

HAMAS, İSTANBUL'DAN GİDİYOR

Haaretz'in haberine göre, üst düzey bir İsrail Dışişleri yetkilisi, iki ülke temsilcilerinin 26 Haziran'da bir Avrupa başkentinde anlaşma öncesi “muhtemelen son kez" bir araya gelerek uzlaşmaya varacaklarını açıkladı.

Yetkili, iki ülke arasındaki görüşmelerde üzerinde henüz uzlaşmaya varılamayan tek konunun, Hamas'ın İstanbul'daki askeri temsilciliğinin kapatılması olduğunu belirterek, bu konunun da önümüzdeki hafta yapılacak toplantıda çözüme bağlanmasının çok yüksek bir olasılık olduğunu bildirdi.

Aynı yetkili, nihai anlaşmanın geçen Mayıs ayı içinde tamamlanmasının beklendiğini, ancak Davutoğlu'nun istifa etmesi nedeniyle son görüşmenin Haziran ayına sarktığını kaydetti. 

Bu bilgi kamuoyuna düştükten sonra Hamas, Katar'a gideceği yönünde açıklama yaptı. Açıklamada, "Türkiye'nin zor durumda kalmaması için kendi kararımızla Katar'a gidiyoruz" denildi. 

Öyle anlaşılıyor ki, müzakerelerin galibi İsrail oldu. Türkiye ise masada kaybetti. Zira, ambargo kesinlikle kalkmadı. Aksine tecrit ve hesapsız sorgusuz infaz politikası sürüyor. 

İsrail'le Türkiye'nin bu şartlarda anlaştığı haberi eğer teyit edilirse, bu Türkiye'nin İsrail'in uyguladığı ambargoyu tanıması anlamana da gelecektir.

Peki, anlaşmayı neye borçluyuz? 
Elbette ABD arabuluculuğuna...

Obama, pek çok kez İsrail'e "Türkiye ile barış" mesajı vermiş, aynı mesajı Türkiye'ye iletmişti.

ABD, İlişkilerin gerildiği ilk yıldan itibaren bu yönde büyük çaba harcadı.

Aslında bunun yanıtını Obama vermişti. Obama, İsrail'in ABD için her anlamda "Ebedi müttefik" olduğunu ve öyle kalacağını söyleyerek buna işaret ediyordu. Dolayısıyla İsrail'in güvenliği "ilk öncelik" ve bu güvenlik için Mısır'dan sonra bölgede en güvenilir ve güçlü müttefik kuşkusuz Türkiye...

Bu zoraki anlaşmanın, hızlandırılmasına dair İsrail açısından önemli gerekçeleri var.

İsrail sınırında ciddi bir savaş var.

Türkiye ve İsrail'in Suriye politikasında da büyük benzerlikler de var. İsrail, Hizbullah'a karşı, ona destek veren İran ve Suriye nezdinde, ülkedeki muhaliflere güçlü destek veriyor. Hatta El Kaide Suriye kolu Nusra'yı bile desteklemesi İsrail politikasının bir ayağını oluşturuyor. 

İsrail doğalgazının Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşınması, Türkiye suyunun İsrail'e taşınması, Türkiye ile yapılmış milyar dolarları bulan askeri anlaşmalar, Suriye'de süren savaş karşısında "ortak tavır ve strateji işbirliği" ihtiyacı bu zoraki barışın sadece küçük detayları.

Peki Türkiye'deki davalar ne olacak.

Yakalama kararı verilen İsrailli asker hakkında verilen kararlar ne olacak?

Devam eden katı ambargoya karşı, Türkiye bundan sonra nasıl bir karşı duruş sergileyebilecek?

Anlaşmalar, işbirlikleri...

Anlaşılan Türkiye dış politikada yeni bir eksen belirliyor. 

Başbakan Binali Yıldırım'ın "Düşmanlarımızı azaltacağız" sözleriyle işareti verilen bu değişiklik, Mısır için de geçerli... 

Bu yeni yaklaşımın sonuçlarını ise Suriye'deki kargaşaya bağlı olarak önümüzdeki aylarda daha net görebileceğiz.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'la görüştüm: İsrail Enerji Bakanı Yuval Steinitz, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la mart ayında Washington'daki nükleer güvenlik zirvesi sırasında görüştüklerini iddia etti. Dün Kudüs'te bir basın toplantısı düzenleyen Steinitz, "20-30 dakika" sürdüğünü belirttiği görüşmenin pozitif bir havada geçtiğini belirtti. Steinitz, "Daha fazla açıklama yapmak istemiyorum. Biliyorsunuz, ben Türkiye ile İsrail'in ilişkilerinin düzelmesini çok isteyen biriyim" şeklinde konuştu. Reuters haber ajansı, iddia edilen görüşmenin, Mavi Marmara olayından bu yana Türkiye ile İsrail arasında gerçekleşen en üst düzey temas olduğunu kaydetti.  

Mavi Marmara’dan sonrası:

• Gazze’ye insani yardım için demir alan filonun bir parçası olan İHH’ya ait Mavi Marmara gemisi, 31 Mayıs 2010’da uluslararası sulardayken İsrail saldırısına uğradı. 9 Türk vatandaşı katledildi.
• Türkiye, İsrail’i orantısız olmakla suçlayıp, işgali meşru gösteren BM raporunu tanımadı. İsrail'e yaptırım kararları kapsamında diplomatik ilişkiler ikinci kâtip düzeyine indirildi.
• Türkiye ile İsrail arasındaki tüm askeri anlaşmaların tümü askıya alındı.
• Türkiye, Doğu Akdeniz’de en uzun kıyısı bulunan ülke olarak her türlü önlemi aldığını deklare etti.
• Gazze’ye uygulanan ablukayı tanımadığını ilan etti.
• Türkiye, Mart 2010’dan itibaren, milyon dolarlar değerinde 16 güvenlik kontratını dondurdu.
• Ayrıca 5 milyar dolarlık, Bin adet Merkaya Mk 3 tank anlaşmasını askıya aldı.
• Türk Hava Yolları, haftalık İsrail uçuşlarının sayısını yüzde 50 civarında düşürdü. İsrail havayolları önlem olarak alternatif rotalar hazırladı.
• İsrail’den gelen turist sayısı 2009’da 560 binden 2011 sonuna doğru 60 bine kadar düştü. Bunun karşılığında, Türkiye’deki Arap turist sayısı ise 2011 ilk yarısına kadar 1.4 milyon gibi rekor seviyede artış gösterdi.
• Saldırıda sorumluluğu olan İsrail Genelkurmay Başkanı ve kuvvet komutanlarıyla İstihbarat Başkanı hakkında İstanbul’da açılan davada sanıklara gıyabında toplam 8 bin 578 ile 18 bin 32'şer yıl arasında yakalandıkları yerde hapis cezasına çarptırılmaları öngörüldü.
• 22 Mart 2013’te, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve İsrail başbakanı Benyamin Netanyahu arasındaki bir telefon görüşmesinde Netanyahu, olanlardan dolayı özür diledi. İsrail ayrıca ölenlerin ailelerine tazminat ödeneceği sözünü verdi.