Bozdoğan ve Gökdoğan: Türkiye Hava’daki vurucu gücünü de millileştiriyor - Orhan Turan

Gazeteci Orhan Turan'ın kişisel sitesi

Pazartesi, Aralık 02, 2019

Bozdoğan ve Gökdoğan: Türkiye Hava’daki vurucu gücünü de millileştiriyor

ARAMA KELİMELERİ: Bozdoğan füzesi, bozdoğan füzesi TÜBİTAK SAGE, Bozdoğan Füzesi menzili, Bozdoğan Füzesi özellikleri, Bozdoğan Füzesi son durum, Bozdoğan füzesi test, Bozdoğan füze, Bozdoğan ve Gökdoğan, gökdoğan ve bozdoğan füzesi, gökdoğan, gökdoğan menzili, gökdoğan bozdoğan, gökdoğan füzesi menzili, gökdoğan hızı, gökdoğan, 

Göktuğ…


Türk Hava Kuvvetleri’nin uzun yıllar ihtyaç duyduğu uzun ve kısa menzilli hava-hava füze sistemlerine verilen isim…
Proje kapsamında TÜBİTAK SAGE tarafından şimdilik iki kritik füze geliştiriliyor.
GÖKTUĞ projesinde Gökdağan, sistemin kısa menzilli “Görüş İçi” ayağını oluştururken, Bozdoğan ise uzun menzilli yani “görüş ötesi” ayağını oluşturuyor.
Biri kısa, diğeri uzun menzilli iki füze; Gökdoğan ve Bozdoğan…
TSK, şimdilik bu ürünlerin boşluğunu ABD üretimi olan ve değeri 300 bin ile 1.7 milyon dolar arasında değişen fiyatıyla AIM-9 Sidewinder ve AIM-120 füzelerini kullanıyor.
Bozdoğan ve Gökdoğan
 Gökdoğan’ın muadili olan AİM-9 ısıya duyarlı bir füze. Hedef aldığı unsurun yaydığı ısıya göre kendini güdülüyor. Envanterde L, M, X gibi farklı modelleri bulunuyor. Genel olarak menzilleri ise 15 ila 25 km olarak belirtiliyor. En son model olanların ise menzillerinin 35 km’ye kadar çıkabildiği söyleniyor.

Bozdoğan’ın ABD muadili Aim-120 ise aktif radar güdümlü bir füze. Hedefine giderken fırlatıldığı unsurun radarından gelen bilgiler eşliğinde yönünü buluyor. Belli bir mesafeden sonra ise kendi radarını kullanıyor ve bu şekilde hedefini buluyor. Isı güdümlü füze mantığından farklı olarak hedefini kovalamak yerine dışarıdan aldığı verileri işleyerek tahmini bir rota çiziyor ve bu rotaya göre doğrudan hedefiyle buluşacağı noktaya uçuyor. Envanterde B ve C7 olmak üzere iki farklı modeli bulunuyor. B modelinin yaklaşık 55 km menzile sahip olduğu, C7 modelinin ise 70 km (bazı kaynaklara göre ise ~120 km) menzile sahip olduğu söyleniyor.

Kısa ve uzun menzilli havadan havaya iki füzeyi kapsayan bu proje ilk kez 2013’te geliştirilmeye başlandı. TÜBİTAK SAGE mühendisleri 4 yıl süren aralıksız çalışma sonunda füzeleri ilk kez 2017 Yılında düzenlenen 13. Uluslararası Savunma Sanayii Fuarında (IDEF-17) görücüye çıkardı. 2019 sonuna doğru gelişimlerini tamamlaması ve kabul testlerinin bitmesi hedeflenen BOZDOĞAN’ın testlerden sonraki ilk atışı 27 Kasım’da gerçekleştirildi. Yerden yapılan atışta, füze hedef uçağı başarıyla vurdu. Test, uçak kanatlarını simule eden bir rampadan havaya doğru gerçekleştirildi. Bir sonraki test ise gerçek bir uçaktan yapılacak. 2020 sonuna kadar tamamlanması beklenen testler sonrasında seri üretime geçilmesi öngörülüyor. Hedef, 2021’de her iki füzenin de Türk Hava Kuvvetleri’nin F-16 uçaklarında hizmete girmesi.
İlk testlerinden başarıyla geçen Bozdoğan, Milli Muharip Uçağı olarak tasarlanan TF-X ve F-16 savaş uçaklarına monte edilecek. Ses hızının çok üstünde uçan ve yüksek manevra yeteneğine sahip Bozdoğan uçaktan atışlı testlerinin de 2020 yılı sonuna kadar tamamlanması öngörülüyor.

Gökdoğan kısa menzilli yüksek manevra kabiliyetine sahip, Kızılötesi Görüntüleyicili, Arayıcı başlıklı (IIR) (Ay Ay Ar) Elektronik Optik Termal Arama Sistemli olarak projelendirilirken, bu hedefini aracın egzoz gibi ısı yayan kaynağını takip etmek yerine, hedefin tamamını optik olarak izlemesini sağlıyor. Bu, uçakların ya da hedeflerin kendisine gelen füzeleri etkisiz kılmak için ateşlediği karşı ateşi, diğer adıyla flare sistemini de etkisiz kılması anlamına geliyor. Hedefini optik olarak takip eden füze, hedef görünmese de yerini buluyor.

 Bozdoğan ise aktif radar arayıcı başlıklı Görüş Ötesi yani uzun menzilli Füze olarak tasarlandı.
Her ikisi de havadan havaya atılan füzeler Türkiye’nin ilk milli Hava-Hava Füzeleri olma unvanına da sahip oldular. Sadece ilk hava-hava füzesi değil, sistem aynı zamanda Türkiye’nin ilk “Aktif Radar Arayıcı Başlıklı” füzeleri de oldu.

GÖKTUĞ projesinin Varyant 1 olarak isimlendirilen uzun menzilli ilk adımı olan Bozdağan yani Merlin, yerli savaş uçağı TF-X ile birlikte kullanıma sunulacak.
Projede Varyant-2 olarak tanımlanan Gökdoğan yani Peregrine ise 2019 sonunda kabul testlerinin bitirilmesi ardından F-16’lardaki “AIM-9X Sidewinder” füzesinin yerini alacak.
Uzun menzilli ve radar güdümlü olarak tasarlanan Bozdoğan çoklu algılama ve güdüm sistemine sahip.

GÖKTUĞ projesi kapsamında geliştirilen Gökdoğan Görüş İçi Hava Hava Füzesi (GİF)  olarak tanımlanıyor. Yani kısa menzilli. Gözün görebildiği hedeflere atış yapıyor. Güdümlü olan füze “Mükemmel nişan hattı sapma” özelliği var. Off-boresight açısı sağlayan, yüksek çözünürlüklü kızıl ötesi arayıcıya sahip füze gelişmiş karşı-karşı tedbir yetenekleri barındırırken, her açıdan atış yapma kabiliyetine sahip.
Yüksek itki – az dumanlı katı yakıt teknolojisi ile çalışan füze yüksek güvenilirlik ve güvenlik seviyesine sahip tam Elektronik Roket Motoru Emniyetli Kurma ve Ateşleme Sistemi ile öte yandan İtki vektör kontrolü ile üstün manevra kabiliyeti ile dikkat çekiyor.

En yüksek öldürücülük ihtimali için özgün tasarım harp başlığı bulunan Gökdoğan yüksek güvenlik ve güvenilirlik sağlayan kesintisiz tapa ile çalışıyor.

Gökdoğan füzesi MIL-STD-1553 ve MIL-STD-1760 uyumlu aynı zamanda LAU-129  lançeri ile kullanılabiliyor.

GÖKTUĞ projesi kapsamında geliştirilen Bozdoğan da kısaca GÖF olarak ifade edilen Görüş Ötesi Hava Hava Füzesi olarak tanımlanıyor. Yani uzun menzilli bir füze…

Kısa ve uzun menzilli adlandırılmasına karşın resmi olarak iki füzenin de menzili gizli tutuluyor. Kamuoyuna yansıyan bir bilgi olmamakla birlikte, açık kaynaklarda kısa menzilli Gökdoğan’ın 25 kilometre, Bozdoğan’ın ise 65 kilometre menzile sahip olduğu değerlendiriliyor.

Varyant 1’de olduğu gibi güdümlü olan Bozdoğan da Katı-hal aktif radar arayıcı başlık teknolojisi, At-unut özellikli, akıllı güdüm sistemine sahip, gelişmiş karşı karşı tedbir ve karıştırma kaynağına sahip olan füze, ABD’li muadilinde olduğu gibi Veribağı ile hedef bilgisi güncelleme yeteneğine sahip. Her açıdan atış ve  birden fazla hedefe kilitlenebilme yeteneğinde olan Bozdoğan atıldıktan sonra kilitlenebilme ile “fırlat-unut” ya da “at unut” bir füze çeşidi.

Yüksek itki – az dumanlı katı yakıt teknolojisi ile çalışan füze yüksek güvenilirlik ve güvenlik seviyesine sahip tam Elektronik Roket Motoru Emniyetli Kurma ve Ateşleme Sistemi ile dikkat çekiyor.

En yüksek öldürücülük ihtimali için özgün tasarım harp başlığı bulunan Gökdoğan yüksek güvenlik ve güvenilirlik sağlayan kesintisiz tapa ile çalışıyor.

Gökdoğan füzesi MIL-STD-1553 ve MIL-STD-1760 uyumlu aynı zamanda LAU-129  lançeri ile kullanılabiliyor.

Atış testleri tamamlanan ve 2019 sonundaki kabul testleri ardından seri üretime geçilmesi planlanan bu iki füze Hava Kuvvetleri’nde en fazla ihtiyaç duyulan hava-hava atış sistemlerindeki ABD hâkimiyetine de son vermiş olacak.

Neden m?
Yani elimizde bu iki füzenin ABD’li muadili AIM-9X ile rekabet edecek ama kopyası olmayan bir füze var.

Dünyada havadan-havaya füze üreten az sayıda ülkelerden biri olarak Türkiye’nin ürettiği bu füzeler, en ileri teknoloji gerektiren AA sınıfı sayılıyor.
Türkiye’nin ilk akıllı güdümlü füzesi SOM’da çalışan mühendislerin emeklerini kattığı Gökdoğan ve Bozdoğan dünyada en hızlı, en manevra kabiliyeti olan, üstelik kaçarken elektronik karıştırma yapan yani savaş uçağı vurmayı amaçlayan bir füze” olarak tasarlandı.

Proje tamamlandığında, hava kuvvetlerinde kullanılan hava-yer silahlarına ek olarak hava-hava silahları da yerli ve milli olacak.
Bozdoğan’ın Milli Muharip Uçağı TF-X  entegre olmasıyla da Türkiye kendi savaş uçağında kendi silahlarını kullanmaya başlayacak. Dünyada sadece 9 ülkenin ürettiği havadan havaya füzelerinin devreye girmesiyle birlikte Türk hava savunma sisteminde yerlileşme oranı yükselecek. Ayrıca Türkiye en son, F-16C ve D modellerinde kullanılmak üzere F-16 CCIP (SS-AY-Pİ) kapsamında 35.7 milyon dolar maliyetle 127 adet AIM-9X ve 22 adet AIM-9X Captive eğitim füzesi satın almıştı. Bozdoğan’ın devreye girmesiyle birlikte bu paralarda Türkiye’nin cebinde kalmış olacak.

ANAHATAR KELİMELER:
Bozdoğan füzesi, bozdoğan füzesi TÜBİTAK SAGE, Bozdoğan Füzesi menzili, Bozdoğan Füzesi özellikleri, Bozdoğan Füzesi son durum, Bozdoğan füzesi test, Bozdoğan füze, Bozdoğan ve Gökdoğan, gökdoğan ve bozdoğan füzesi, gökdoğan, gökdoğan menzili, gökdoğan bozdoğan, gökdoğan füzesi menzili, gökdoğan hızı, gökdoğan, 

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder

Küfür ve hakaret içeren mesajlar silinecektir.